Introduction
Hkristu hta tsawra ai nu wa hpu nau ni e, dai ni gaw Hkristu Hkawhkam poi nhtoi rai nga ai. Madu Yesu Hkristu hpe anhte ni Hkawhkam ni a Hkawhkam ngu nna hkap la kam sham ai rai nga ai. Shi a mungdan gaw htani htana a hkrung nga ai. Shi gaw Mungkan masha ni hpe tsawra myit hte, tara rap ra ai hku up hkang nga ai Hkawhkam rai nga ai. Hkristu Hkawhkam poi nhtoi hpe Wa Sarabyin Pius XI kaw nna 1925 hta galaw na matu ndau ya lai wa ai rai nga ai. Kaja wa nga yang, Wa Sarabyin Pius XI kaw nna Hkristu Hkawhkam poi nhtoi hpe n masat shi ai shaloi pyi Hkristu gaw Hkawhkam rai nga ai hpe chyum mungga hta madi madun ya ai lam ni law law nga ai rai nga ai. Luka laika (1:32-33) Lamu kasa Gabriel gaw Nu Maria hpe ga wa shana ai shaloi Lamu kasa gaw “Dai wa gaw galu kaba na ra ai rai nna, Tsaw Htum ai wa a Kasha ngu ai hkam la na ru ai; Madu Karai Kasang mung, shi kawa Dawi a tingnyang, shi hpe jaw na wu ai rai nna, shi gaw Yaku a nta ntsa e, htani htana e a up nga na ra ai; shi a mungdan mung htum ngu ai nga na n rai” ngu nna tsun da ai rai nga ai. Dai lamu kasa Gabriel a ga hpe yu ai shaloi Madu Yesu gaw Hkawhkam rai nga ai hpe madun dan ai rai nga ai. Madu Yesu shangai wa ai aten hta hkawham masum gaw Herod hpe “Shangai wa sai Yuda hkawhkam wa gaw, kanang rai nga a ta?” ngu nna ga san nna, Ma Yesu hpe mu ai shaloi shanhte gun sa ai aja, lawban hte mura hpe sak jaw lai wa sai rai nga ai. Hkawhkam masum a ga san hte hkum hpa ni hpe yu ai shaloi Madu Yesu Hkristu gaw Hkawhkam rai nga hpe mung madun ya ai rai nga ai. Jerusalem myu de Madu Yesu shang wa ai shaloi mung shawa ni gaw namhtan hpun lakung ni daw lang nna shi hpe sa tau la let, “Hosana, dai Madu a amying hte du sa ai wa ngu ai, Israela a Hkawhkam gaw, a nga nga u Law” nga nna garu let Madu Yesu Hkristu gaw Hkawhkam nang rai nga ai hpe masha ni hkap la hpe mu lu ga ai. Matthew laika (27:11) hta Munggyi wa shi hpe “Nang Yuda ni a hkawhkam rai nga n ni?” ngu nna san ai shaloi “Nang tsun ai hte mare rai nga nngai” ngu nna shi hkum nan shi Hkawhkam rai nga ai hpe tsun shapaw da sai rai nga ai. Kaga chyum mungga ni hta mung Madu Yesu gaw Hkawhkam rai nga ai hpe madi madun ai lam ni law law nga ai rai nga ai. Dai majaw Madu Yesu Hkristu gaw hkawhkam ni a Hkawhkam rai nga ai. Dai ni na Madu Yesu Hkristu hpe Nga yawng nga pra hpe up ai Hkawhkam ngu nna shagrau let myit yu la ra ai lam (III) hpe garan kachyan mayu nngai.
(i) Christ the king is different from secular kings! (Hkristu hkawhkam gaw dinghta ga na hkawhkam ni hte n bung ai hkawhkam rai nga ai)
Shinggyim masha labau hta hkawhkam ni law law up hkang lai wa sai rai nga ai. Dai hkawhkam ni hta Madu Yesu mung lawm nga ai. Dinghta ga na hkawhkam ni hte Hkristu Hkawhkam gaw nbung ai rai nga ai. Hkristu Hkawhkam hpe yu ai shaloi hkawhkam arawng aya ni n mu lu ai rai nga ai. Shinggyim labau hta hkawhkam ni yawng gaw hkrit hkrang ai dum nta (Hkawhkam hkaw) lu ai ni hkrai rai nga ai. Raitimung Madu Yesu gaw dum su u lawng hta sha shangai wa ai rai nga ai. Hkawhkam ni hpang e hkan nang na matu sut masa hpaji, hpyen hpaji, hpaji amyu myu chye ai masha ni law law hpe shaga la ai. Raitimung, Madu Yesu gaw shi hpang hkan na matu shaga la ai shaloi yu maya masha ni hpe sha shi shaga la ai rai nga ai. Hkawhkam ni gaw kaja dik ai hpyen leng jawn timung anhte a Hkawhkam Madu Yesu Hkristu gaw Jerusalem mare buga kaba de shang ai shaloi masha ni a lawze sha jawn lai wa ai rai nga ai. Dinghta ga na hkawhkam ni gaw ja lung seng, manu dan ai arung arai ni hte galaw da ai jan mau sha gup ai aten hta shi gaw ju hpun hte galaw da ai jan mau sha lu gup ai rai nga ai. Dinghta ga na hkawhkam ni gaw laknak hte shanhte a mungdan hpe jat galu kaba la ai raitimung Madu Yesu gaw tsawra myit, mara raw dat ya ai lam ni hte shi a mungdan hpe jat galu kaba la ai rai nga ai. Madu Yesu gaw dai dinghta hkawhkam ni hte shai ai lam ni law law nga ai rai nga ai. Dinghta ga na hkawhkam ni hte shai ai lam ni gaw masha ni shi hpe myit shang sha shangun ai rai nga ai.
(ii) We are heirs of “Kingship” (Anhte ni yawng gaw Hkawhkam hkring htawng dagraw la lu ai rai nga ai)
Dinghta ga hta nga lai wa ai hkawhkam ni law law gaw “Hkawhkam ngu ai arawng aya” hpe tinang a ninggun hte lu la na matu shakut ai hpe mu mada ga ai. Dai hkawhkam arawng aya ging na matu, lu la na matu tinang kanu kawa, kahpu kanau, majing jinghku ni hpe sat ai hkawhkam ni mung nga lai wa sai rai nga ai. Shanhte ni yawng gaw htani htana shanhte a mungdan hpe up hkang lu ai ni nrai nga ai. Htani htana up hkang ai Hkawhkam gaw Madu Yesu Hkristu sha nga ai rai nga ai. Madu Yesu gaw Hkawhkam ngu ai arawng aya, ahkaw ahkang (power) hpe laknak hte gasat nna lu la ai n rai nga ai. Wudang hpai ai ladat (way) hte Hkawhkam ngu ai arawng aya hpe lu la ai rai nga ai. Nga yawng nga pra hpe up hkang ai Hkristu Hkawhkam gaw tsawra myit hte sharing shaga ai, machyi makaw ai ni hpe shaman ai, nat kap ai ni hpe nat gawt ya ai, tengman ai mungga hkaw tsun sakse hkam let tinang asak hpe masha ni hpe jaw kau ai wa rai nga ai.
Anhte ni mung Kashin kamun chyeju kumla a marang e, Hkawhkam ngu ai arawng aya hpe dagraw lu la ai rai nga ai. Anhte ni kup tsup ai, anhte ni byin ai, anhte ni hkawhkam aya hpe dagraw na atsam rawng ai majaw n rai nga ai. Karai Kasang anhte hpe tsawra ai majaw anhte hpe shi a kasha Madu Yesu Hkristu a Hkawhkam aya hta shang lawm lu na matu chyeju jaw da ai sha rai nga ai. Hkawhkam arawng aya hpe dagraw lu la sai majaw Hkristu Hkawhkam a kasi ningli ni hpe hkan sa ra ai rai nga ai. Anhte ni gaw Madu Yesu Hkristu a lagaw lata ni tai ra ai. Tengman mungga hte asak hkrung let dai tengman ai mungga hpe masha ni hpe sakse hkam, hkaw tsun ra ai rai nga ai. Anhte a makau gup ying hta ra kadawn nga ai ni hpe tsawra myit hte tinang dangdi dangdep ai hku ap nawng daw jaw ra ai rai nga ai. Tinang a wudang hpe n hpai ai sha Mungkan ga jaw ai myit pyaw hpa lam ni kade lang tam sai kun? Wudang hpe n ra ai Christian ni gaw Christian ajet n rai nga ai. Wudang hpe tsawra ai hte hpai let tinang hte ni nawn ai masha ni hpe mung tinang a wudang hpe kangka sadi dung ai hte hpai na matu lam madum ya ra ai rai nga ai. Dai rai yang she, anhte ni gaw Madu Yesu Hkristu a Hkawhkam hkring htawng hpe dagraw lu la ai, jet ai Madu Yesu a kasa ni tai wa na rai nga ai hpe shadum ya nga ai rai nga ai.
(ii) We are the builders of Christ Kingdom on earth!
Madu Yesu gaw Pilate hpe “Nye a mungdan gaw ndai Mungkan ga na n rai li ai” ngu nna htan ai shaloi shi up hkang ai mungdan nga ai lam hpe anhte hpe tsun dan da ai rai nga ai. Shi a mungdan gaw anhte shinggyim masha ni chye na ai mungdan nrai nga ai. Israel masha ni gaw Messiah makam hpe aja awa myit mada kam sham ai ni rai nga ai. Shanhte hpe moi Egypt mayam prat kaw na shalawt dat ai zawn shanhte hpe mung Roma ni a up hkang ai lata kaw na hkye la na matu, mung masa chye ai hte masha ni hpe lam woi chye ai ningbaw (mungmasa ninghkring) hpe a la nga ai ni rai nga ai. Madu Yesu hpe mung shanglawt ai mungdan lu la na matu, mung woi ai ningbaw tai ya na matu ra sharawng ai rai nga ai. Raitimung Madu Yesu gaw shanhte ra sharawng ai mung masa lam woi ya ai ningbaw n tai ya ai. Jew masha ni ra sharawng ai Jew mungdan hpe n gaw gap ai rai nga ai. Raitimung, mara a mayam prat kaw nna shinggyim masha ni hpe Wudang hta si hkam nna shalawt dat ya sai rai nga ai. Shi gaw tengman ai lam hpe galaw ai ni, rap ra ai lam hpe shabyin na matu shakut ai ni, simsa lam hpe gaw gap ai ni, matsan mayan ni hpe garum ai ni a salum gaw Madu Yesu Hkristu up hkang ai mungdan nan rai nga ai. Anhte yawng mung Madu Yesu Hkristu up hkang ai mungdan hta shang lawm na matu shakut ai rai yang gaw tinang a shaga la ai lam hpe kangka sadi dung ai hte Madu Yesu Hkristu a tara hpe hkan shadik ra ai rai nga ai. Shi a tara hpe hkan shadik ai masha ni law wa ai rai yang anhte magrau gup yin hta ngwi pyaw simsa wa na rai nga ai. Hkristu Hkawhkam up hkang ai mungdan hta nga taw nga ai anhte yawng gaw dai mungdan rawt jat kalu kaba na lam hpe tsaw ra ai ni, dai mungdan nga ai namchyim ni hpe kaga masha ni hpe namchyim hkam sha hkra jaw ya lu ai ni, dai mungdan a ngwi pyaw simsa lam ni hpe tsun dan, sakse hkam ai ni tai wa hkra shakut ra ai. Dai majaw anhte Christan masha yawng gaw Madu Yesu Hkristu a mungdan hpe Mungkan ga kaw gaw gap taw nga ai masha ni rai nga ai hpe dai ni Hkristu Hkawhkam poi galaw ai a mareng e, anhte hpe bai shadum ya nga ai.
Conclusion
Hpang jahtu hku nna, dai ni anhte hpe kaja wa up hkang ai Hkawhkam ajet gaw Madu Yesu Hkristu sha rai nga ai hpe bai myit dum let, shi a mungdan Mungkan ga du wa lu na matu akyu hpyi sa wa ga. Shi a mungdan gaw simsa ai, tara rap ra ai, tengman dinghpring ai mungdan rai nga ai. Dai ni tinang a tingkyeng myit a majaw mung shawa law law jam jau hkrum nga ai rai nga ai. Dai mung up ai ni myit malai lu wa u ga;mung shawa ni hpe tengman ai tara hte up hkang let mungdan rawt jat galu kaba wa lu na matu hte anhte a mungdan lani hte lani ngwi pyaw simsa wa na matu akyu hpyi sa wa ga.
